Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΟΡΕΙΒΑΣΙΑΣ

Αν θέλαμε να αποδώσουμε τον ορισμό της έννοιας «ορειβασία» θα λέγαμε πως είναι η δραστηριότητα που στοχεύει στην εξερεύνηση των βουνών και στην «κατάκτηση» των κορυφών τους. Αν και η λέξη «κατάκτηση» (που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από τους ορειβάτες στα παλιότερα χρόνια), δεν αρμόζει στη σημερινή ευγενική σχέση του ορειβάτη με το βουνό. Ο ορειβάτης ανακάλυψε πως το βουνό του προσφέρει κάτι πολύ πιο σημαντικό από το στιγμιαίο γεγονός του «πατήματος», της «κατάκτησης» της κορφής. Κάτι σαν αυτό που τονίζει ο Κωνσταντίνος Καβάφης:

"Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,

να εύχεσαι να ’ναι μακρύς ο δρόμος,

γεμάτος περιπέτειες γεμάτος γνώσεις..

.........................................................

Η Ιθάκη σ' έδωσε τ' ωραίο ταξίδι.»

Η επαφή του ορειβάτη με τις αντίξοες συνθήκες του βουνού, ο αγώνας για να ξεπεράσει τις συνεχείς δυσκολίες και να ανέβει στην κορφή, η αλληλεγγύη με τους συντρόφους του, η άγρια ομορφιά του ορεινού τοπίου, σηματοδοτούν τις ουσιαστικές διαστάσεις της ορειβασίας. Η συνεχής πάλη με το βουνό, απαιτεί αγαστή συνεργασία μυαλού και σώματος. Ανακαλύπτουμε τις απεριόριστες δυνατότητες που κρύβονται μέσα μας και σιγά-σιγά μέσα από τη διαδικασία της ορειβασίας, ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας. Μέσα στην αφιλόξενη, παγωμένη ατμόσφαιρα του βουνού, ανακαλύπτουμε πόσο ζεστό είναι το χαμόγελο του συντρόφου μας, βιώνουμε το πραγματικό νόημα της συνεργασίας.

Σκαρφαλώνοντας βήμα - βήμα τις αιχμηρές σαν βελόνες κορφές των βουνών, κάπου ανάμεσα στον ουρανό και τη γη, κάπου ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, ο ορειβάτης ζει τις μεγαλύτερες συγκινήσεις του. Αναζητά την πραγματική περιπέτεια, ακολουθώντας την κάθετη πορεία απόδρασης, απελευθέρωσης πρώτα από όλα από τον ίδιο του τον εαυτό και τις φοβίες του συμβατικού μας κόσμου.

Τι και αν πατήθηκαν όλες οι κορφές... Σημασία δεν έχει πια σε πια κορφή ανεβαίνουμε αλλά από ποια πλευρά, ποια εποχή, πώς ανεβαίνουμε και τι δυσκολίες αντιμετωπίζουμε.

Δυσκολίες που θέτει εμπρός μας, ο ατέλειωτος ανήφορος, η απόκρημνη ορθοπλαγιά, το παγωμένο χιόνι, ο κάθετος πάγος. Και ακόμα οι κίνδυνοι που παραμονεύουν πίσω απ' τις δυσκολίες αυτές: Η θύελλα, η λιθόπτωση, η χιονοστιβάδα, η έλλειψη οξυγόνου. Ο πραγματικός ορειβάτης έρχεται αντιμέτωπος με όλες αυτές τις δυσκολίες και τους κινδύνους χωρίς να αποφεύγει κανένα. Σε αντιδιαστολή,ζ κάποιος που ανεβαίνει στα βουνά μόνο το καλοκαίρι για να περπατήσει στις ομαλές πλευρές τους ονομάζεται «ορεινός πεζοπόρος».Στα τελευταία χρόνια η Ορειβασία έχει αναπτυχθεί τόσο ώστε έχει αποκτήσει διάφορους επιμέρους τομείς. Ορισμένοι απ' αυτούς τους τομείς έχουν εξελιχθεί τόσο ώστε έχουν αναχθεί σε σχεδόν αυτόνομα αθλήματα:

Η Αναρρίχηση βράχου είναι από τους πιο δημοφιλείς τομείς της ορειβασίας. Πολλοί άνθρωποι ασχολούνται αποκλειστικά με αυτήν χωρίς να ενδιαφέρονται για τα βουνά και τις κορφές τους. Έχει αποκτήσει αρκετούς επιμέρους τομείς όπως η αγωνιστική αναρρίχηση, η αθλητική αναρρίχηση (Sport climbing), η αναρρίχηση μεγάλων ορθοπλαγιών (Big wall), η τεχνητή αναρρίχηση, η αναρρίχηση περιπέτειας, η μοναχική (solo) αναρρίχηση, η μοναχική (solo) αναρρίχηση χωρίς χρήση ασφαλιστικών μέσων, η αναρρίχηση πολύ χαμηλών βράχων (bouldering), η αναρρίχηση τεχνιτών τοίχων ή πιστών (artificial wall).

Ακόμα άλλοι τομείς της ορειβασίας είναι η διάσχιση φαραγγιών, η αναρρίχηση πάγου (παγοκαταρρακτών), ο Αλπινισμός (πολύ δύσκολη ορειβασία- από βαθμολογημένες διαδρομές- στις αιχμηρές κορφές των Άλπεων), ο Ιμαλαϊσμός (αναβάσεις σε κορφές πάνω από 8.000 μ., αντιμετωπίζοντας έλλειψη οξυγόνου), το ορειβατικό σκι (ανεβαίνουμε και κατεβαίνουμε το παρθένο χιόνι των βουνών σε περιοχές μακριά από χιονοδρομικά κέντρα) και φυσικά το απλό περπάτημα στα βουνά, η ορεινή πεζοπορία.

Τα περισσότερα μέλη των Ορειβατικών συλλόγων στην Ελλάδα ασχολούνται κύρια με τη ορεινή πεζοπορία: Αναβάσεις σε μη χιονισμένα βουνά από τα μονοπάτια και πιο σπάνια μερικές απλές χειμερινές αναβάσεις. Όμως και στον αντίποδα την αναρρίχηση, η εξειδίκευση μας εκπλήσσει: Είναι πια πολύ πιθανό να συναντήσετε κάποιο αναρριχητή που θα σας πει πως «δεν ασχολούμαι με την ορειβασία παρά μόνο με την αναρρίχηση βράχου σε εσωτερικούς, τεχνητούς αναρριχητικούς τοίχους». Η ορειβασία έχει τόσους διαφορετικούς επιμέρους τομείς και δεν είναι κατακριτέα αυτή η μονομερής ενασχόληση. Ο καθένας ασχολείται με αυτό που πραγματικά του αρέσει και τον γεμίζει. Άλλωστε μόνο η απόλυτη εξειδίκευση ανοίγει νέους δρόμους και πραγματικά σπρώχνει σε υψηλότερες σφαίρες τα όρια των ανθρώπινων δυνατοτήτων.

Όμως κάποιος που του αρέσει το βουνό απ’ όλες τις πλευρές του κάποιος που θέλει να ονομάζεται ολοκληρωμένος ορειβάτης, πρέπει να διαθέτει πολυσύνθετες γνώσεις και ικανότητες. Θα πρέπει να είναι καλός ορεινός πεζοπόρος, καλός αναρριχητής βράχου, χιονιού και πάγου και καλός χιονοδρόμος ώστε να κινείται άνετα και γρήγορα στο βουνό. Προπάντων ο ορειβάτης θα πρέπει να είναι άριστος γνώστης του βουνού, να ενεργεί πάντα με φρόνηση και ψυχραιμία: Η σωστή εκτίμηση των συνθηκών (καταλληλότητα του χιονιού- πάγου, καιρικές συνθήκες) και των προσωπικών μας ικανοτήτων, γνώσεων και εξοπλισμού, έχει καταλυτική σημασία για το αν θα ζήσουμε μια ευχάριστη περιπέτεια στο βουνό ή θα εμπλακούμε σ' έναν τραγικό αγώνα με τα στοιχεία της φύσης.

Στις μέρες μας η ορειβασία έχει εξελιχθεί σε μια ολόκληρη επιστήμη. Ένας ολοκληρωμένος ορειβάτης πρέπει να είναι εφοδιασμένος με έναν ιδανικό συνδυασμό, γνώσεων, εξοπλισμού και ψυχικών και αθλητικών ικανοτήτων.

                                                                                                                                                                    Σταύρος Αλέξογλου